Chemex bir laboratuvar ekipmanıdır ve demlenip/ekstrakte edilen şeyi filtrenin izin verdiği ölçüde tam tamına süzmek için kullanılır ve borosilikat camdan yapıldığı için bu işlem esnasında veya sonrasında sıvı ocakta ısıtılabilir. Kahve demlemek için tasarlanmamıştır ancak kahve demlemesi denendiğinde çeşitli koşullar altında güzel sonuç verdiği için popülerleşmiştir. Aslen laborantların amaçlarına uygun olacak şekilde en efektif süzmeyi yapmak için tasarlanmıştır, barista ise kahvedeki her şeyi süzmek istemez. O yüzden ince çekim yapmışsa dengeyi V60, Aeropress, Delter ile sağlar, kalın öğütüm yapmışsa dengeyi Chemex, Sifon veya Kasuya V60 ile sağlar.
V60 ise Chemex gibi değildir. Kahve demlemek için çeşit çeşit malzemelerin çeşitli özellikleri değiştirilerek tasarlanmış bir çok modeli bulunur ve ayrı markaların dışarıdan V60'a benzeyen ama içinde başka tasarım ve demleme mekanikleri gözetilen seçenekleri de vardır. O yüzden Chemex mi V60 mı yanı sıra Origami, Tiamo, GINA vd. başka markalar ve modelleri de düşünmek gerekebilir.
Hario V60 ile Chemex'i birbirinden ayıran en karakteristik özelliği V60'ın yivli olmasıdır.
Chemex X harfine benzer bir düz camdır, V60 gibi yivleri veya Origami gibi olukları yoktur. O yüzden demleme hızı daha yavaşlar ve dengeli klasik demlemelerinde orta-kalın öğütüm yapmak gerekir (French Press'ten daha ince ama metal filtre veya sifon ayarında belki az daha kalın öğütülür) Kahve öğütüm kalınlığı/inceliği konusunda bize dar bir sınır verir, ne çok incelebiliriz ne de çok kalınlaşabiliriz. Demleme süresini 2:30 - 3 dakikadan daha uzun hale getirmeyecek şekilde yapmak istiyorsak bizi çok sıkıştırabilir.
- Chemex'te suyun karafa döküldüğü boyun düz yuvarlaktır bu yüzden filtre içinde kahveyi sarar sarmalar boşluk bırakmaz su bu konik yapıya ulaşmadan filtreden dışarı çıkamaz. Filtre de kahve ile suyun itmesiyle Chemex'in üst haznesine büsbütün sarılır sarmalar, filtre ile Chemex üst haznesi aşk yaşarlar, ama kahve ince çekilmişse bu aşk kahvenin üst haznede çok oyalanmasına sebep verir.
- Bir noktada Chemex'in başında durup filtreyi kaldırarak kahvenin daha hızlı süzülmesini sağlamak gerekiyor.
- Orjinal Chemex filtreleri pahalı olabiliyor.
- Chemex temizlemek V60 temizlemekten daha zordur.
- Elde yıkarken kırılma riski V60'dan daha yüksektir, ani büyük hareketler yapmayın çünkü musluğa veya lavabonun duvarlarına hızlı çarparsa kırılır. Seramik ve Cam V60 etli olduğu için kırılma ihtimali daha azdır ancak Seramikler gündelik darbeler sonucu çatlamaya daha meyillidir (çatlasa da kullanıma devam edilebilir). Plastik, Metal ve Bakır V60ların zaten kırmaya bükmeye kastınız olmadığı sürece öyle sorunları yoktur. Ama metal ve bakırı fena düşürürseniz yamulmalar olabilir
- Cam V60 alıyorsanız ya Hario Drip Switch alın ya da ekstra bir Drip Stand veya destek (adı ne bunun tünek mi desem) alın ya da yapın. Çünkü kutudan çıktığı haliyle cam V60'ın (karaf veya kupa üzerinde tüneyebilmesi için) takıldığı plastik destek tasarım konusunda destansı bir başarsızlık örneği. (Cidden sadece kafalarında tek bir karaf ve kupa türüyle tasarlamışlar, her karafa ve kupaya uygun olmayabiliyor ve dengesizlikten ötürü düşüp rezalet fiyasko çıkabilir)
- Chemex sadece cam malzemeden üretilir. V60 malzeme konusunda hem çeşitlilik hem de varyasyonlar sunar.
V60 daha ince öğütümleri kaldırabilir çünkü duvarları yivlidir, bu yivler yuvarlatılmış 12 sivri köşesi olan bir döküm deliğinden kahve karafa akar. Yivler ve köşeli döküm deliğindeki boşluklardan su daha hızlı akar. Filtre ile V60 duvarları arasında boşluk vardır saygılı mesafeli profesyonel bir ilişki yürütürler. Bu hız yüzünden V60'da dökümü tamamladıktan sonra filtreyi kaldırma zahmeti yoktur.
V60 Lily Drip kullanılırsa daha da hızlanır ve daha ince öğütümler denenebilir.
V60 ile direk kupanıza demleyebilirsiniz.
V60 için piyasada bulabileceğiniz karafların hepsi ısıya dayanıklı olmayabilir.
Kullandığınız malzeme tadı her zaman etkiler Seramik, Cam, Bakır, Plastik, Metal her birinin farklı bir tat ve enerji katkısı oluyor... Hangi malzemenin tadını ve enerjisini istiyorsunuz? Chemex sadece camdır, camların tadı nötrdür ama keskinlik katabiliyor, şarapsı çekirdeklere ve kızıl kahvelere çok yakışabiliyorlar çünkü ekstradan bir tat katkıları olmuyor. Seramikler de nötrler ancak daha gövdeli çekirdeklere yakışıyorlar. Metaller ve Bakırlar apayrı bir seviye çünkü karakteristik tat ve enerji katkıları var. Camdan başka malzemelerin tadını ve enerjisini istiyorsanız V60 olur. Seramik istiyorsanız düz V60 yanı sıra yavaş demleme / kalın öğütüm tercih ediyorsanız Seramik olarak Kasuya V60, hızlı Seramik olarak da Hario V60+Lily Drip veya Origami tercih edilebilir (fantazi peşinde koşanlar Origami ile Lily Drip kullansın).
Siyah Seramik Hario Kasuya V60 deliğinin yuvarlak yapısı yüzünden seramik bir Chemex'e yakın gibi düşünülse de ancak üst haznesinin bir bölümü yivldir. Ayrıca Chemex'in deliği Kasuya'ya kıyasla çoook çok daha büyüktür o yüzden çok farklı ekipmanlar yine. Kasuya V60 kullanıldığında dengeli bir demleme yapabilmek için daha kalın öğütmek ve suyu azar azar dökmek gerekir.
Chemex ile Etiyopya ve Kolombiya çekirdekleri çoğunlukla muhteşem uyuşuyor. Ama V60'da öğrenmeniz durumunda her çekirdeği uygun filtre ile demleyerek güzel keşifler yapabilirsiniz.
Chemex bize farklı filtre seçeneği sunmaz, ama V60 için Hario'nun filtrelerinin yanı sıra Cafec'in çok güzel 5 çeşit filtresi vardır. Cafec filtreleri sayesinde her çekirdek için uygun olan filtreyi tayin ettiğinizde çok iyi sonuçlar alabilirsiniz. Ben sadece Cafec denedim Hario'nun filtreleri dışında ancak başka kağıt filtre markaları da vardır. Ancak içinizde deneysellik varsa yine de Hario, Cafec ya da başka marka V60 filtreleri ile Chemexte demleme yapabilirsiniz, ama filtreyi havaya kaldırdığınızda yırtılabilir o yüzden dikkatli olun.
Bu çok önemli - ekipmanın yaptığı tat ve enerji katkısı kadar filtreniz de suyunuz ve çekirdeğinizden randıman alabilmeniz için önemle vurgulanması gereken özenle seçilmesi gereken bir malzeme. Filtre çok önemli bir belirleyicidir. Hario'nun sadece son son Drip Switch modelinde kutudan hediye gibi çıkan pamuksu filtreleri iyi durumda onun dışında paketlerde satılan Hario filtreleri gerçekten Cafec ile kıyaslanınca çok düşük performans veriyor. Cafec filtreleri cidden kahvenin ruhuna gereken saygıyı gösteriyor ve çeşitler halinde geliyor. Her çekirdek, damak zevki ve demleme yaklaşımı-stili için özel üretilen diğer V60 varyantlarında, çılgınsanız Chemexte, keserseniz Aeropress, Sifon ve Delter'da 5 çeşit filtre sunuyorlar. Kahve çekirdeklerine karşı lütfen saygılı olun onları güzelce ve özenle demleyin, Hario'nun yeni tip global kağıt filtreleri bu konuda saygısızlık gibi. Ancak bazen bazı yerlerde yine pamuksu Hario filtreler olabiliyor bulursanız hemen çökün.
İmmersiyon (Aeropress, Sifon, French Press veya çaydaki gibi su ile kahvenin temas süresini belirleyebildiğimiz) yönteminin güzelliklerinden de faydalanmak istiyorsanız Hario Drip Switch V60 öneririm çok güzeldir - (Immersiyon yöntemi için en etkili filtre Cafec TH-3 ile Traditional White).
Bu videoda kullanılan Bakır V60 benim yıllardır bütçe ayıramadığım için beklediğim nihayetinde aldıktan sonra en sık kullandığım demleme ekipmanı. Bakır V60'a verebilecek paranız varsa ve düzenli kahve içiyorsanız ciddi düşünülebilir çünkü üst seviye bir deneyime geçiş sağlıyor. (Ayrıca bunu alana kadar kırılan malzemelerin toplamı da bunun fiyatına eş oldu)
Ancak kahveyi genelde tek başınıza değil de başkalarıyla içiyorsanız Chemex daha makuldür çünkü tek seferde daha fazla demleme yapılmasına izin veriyor. V60 ile 450 ml üstüne gidildiği zaman kahve kalitesi şaşmaya başlar çünkü ince parçacıklar filtrenizi tıkamaya suyun akışını yavaşlatmaya kahvenin de aşırı demlenmesine sebep olup acılaşma yapar. Chemex yine daha kalın öğütüldüğü için (tabi kalın çekimler yaparken pudralar tozlar kumlar oluşturmayan tutarlı kaliteli bir öğütücünüz varsa) daha hacimli kahve yapmaya izin verir.
Manüel demleme sonucunda kahveler (sifon dışında) genelde beklenenden soğuk çıkar. Hatta demlemelerden sonra bir de 1 ila 3 kere bir kaptan öbür kaba dökerek kahveyi havalandırmak ve bir kaşıkla karıştırmak tat hususunda belirgin farklar oluşturur. Bu yüzden kupadaki sıcaklığı da hesaba katmak gerekebiliyor. Ancak kahveden anlayanlar bu soğumayı sorun olarak görmezler çünkü kahve 60-70 derecelerde en güzel tadını verir.
Chemex'in zaten alt haznesi karaf gibi olsa da havalandırma işlemi için aslında ek bir karaf veya beher bulundurmak gerekir.